(PLVN) - Ông Đỗ Thắng Hải, Thứ trưởng Bộ Công thương, vừa bị Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an khởi tố, bắt tạm giam về tội “Nhận hối lộ”.
Bị can Đỗ Thắng Hải và Nguyễn Lộc An từng nhận án treo
Ban hành cáo trạng vụ án xảy ra tại Công ty Xuyên Việt Oil, Viện Kiểm sát (VKS) nhân dân Tối cao truy tố 15 bị can về các tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí, Đưa hối lộ, Nhận hối lộ và Lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi.
Trong số này, cựu Thứ trưởng Bộ Công thương Đỗ Thắng Hải bị xác định nhận hối lộ tổng cộng hơn 1,1 tỷ đồng từ bà trùm xăng dầu Mai Thị Hồng Hạnh. Còn Nguyễn Lộc An (cựu Vụ phó Vụ Thị trường trong nước thuộc Bộ này) bị truy tố nhận hối lộ hơn 920 triệu đồng.
Cựu Thứ trưởng Bộ Công thương Đỗ Thắng Hải.
Ngoài làm rõ hành vi của từng cá nhân, VKS cũng công bố lý lịch tư pháp của các bị can. Đáng chú ý, hồ sơ tố tụng cho thấy năm 1988, ông Đỗ Thắng Hải bị Tòa án nhân dân TP Hà Nội tuyên phạt 3 năm cho hưởng án treo (thử thách trong 4 năm) về tội Đầu cơ, quy định tại Điều 165 Bộ luật Hình sự 1985. Ông Hải đã được xóa án tích.
Trước khi được bổ nhiệm giữ chức Thứ trưởng Bộ Công thương, ông Hải từng giữ các chức vụ: Giám đốc Trung tâm giao dịch quốc tế, Phòng Thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI); Trưởng phòng Hợp tác quốc tế, Cục Xúc tiến thương mại, Bộ Thương mại cũ.
Sau đó, ông Đỗ Thắng Hải làm Phó cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công thương) rồi cục trưởng của đơn vị này.
Trong khi đó, năm 2002 bị can Nguyễn Lộc An bị Tòa án nhân dân tỉnh Lạng Sơn tuyên phạt 3 năm tù cho hưởng án treo về tội Trốn thuế. Tại phiên xử phúc thẩm sau đó, ông An lĩnh mức án 3 năm tù, hiện đã được xóa án tích.
Nhận hối lộ từ bà trùm xăng dầu
Theo cáo trạng, ông Đỗ Thắng Hải từng có thẩm quyền ký cấp giấy phép kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu xăng dầu cho các thương nhân đầu mối và trực tiếp phụ trách; chỉ đạo Vụ Thị trường trong nước (đơn vị có chức năng tiếp nhận, thẩm định, đề xuất cấp giấy phép kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu xăng dầu).
Giữa tháng 6/2021, để xin cấp lại phép kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu xăng dầu cho Công ty Xuyên Việt Oil (do đã hết hạn), Giám đốc doanh nghiệp này là Mai Thị Hồng Hạnh liên hệ nhờ ông Đỗ Thắng Hải giúp đỡ, tạo điều kiện.
Ông Hải đã liên lạc, chỉ đạo Hoàng Anh Tuấn (cựu Vụ phó Vụ Thị trường trong nước của Bộ Công Thương) xem xét, tạo điều kiện sớm cấp giấy phép cho Công ty Xuyên Việt Oil. Ngày 19/11/2021, từ đề xuất của ông Tuấn, cựu Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải ký cấp giấy phép cho Công ty Xuyên Việt Oil.
Sau khi ký cấp giấy phép trên cho Công ty Xuyên Việt Oil, bị can Đỗ Thắng Hải nhận hối lộ 50.000 USD (tương đương 1,139 tỷ đồng) của bị can Mai Thị Hồng Hạnh tại phòng làm việc của ông này. Quá trình điều tra, ông Hải tự nguyện nộp lại 730 triệu đồng.
Ông Nguyễn Lộc An từng bị phạt tù do trốn thuế.
Đối với Nguyễn Lộc An, VKS làm rõ tháng 3/2016, tại khách sạn Victory (quận 3, TP.HCM), Mai Thị Hồng Hạnh đề nghị ông An giúp Công ty Xuyên Việt Oil được cấp giấy phép kinh doanh xăng dầu. An đồng ý nhưng nói phải chi tiền theo “mặt bằng chung” từ 5-7 tỷ đồng, đồng thời An yêu cầu Hạnh phải hợp thức hóa các điều kiện còn thiếu trước khi nộp hồ sơ.
Sau khi Công ty Xuyên Việt Oil được cấp phép, khoảng tháng 7/2017, bà Hạnh mời ông An đến nhà ăn tối với lý do "chúc mừng sinh nhật muộn". Lần đó, Hạnh tặng ông An chiếc đồng hồ nhãn hiệu Patek Philippe.
"Nguyễn Lộc An khai đã bán chiếc đồng hồ này với giá 23.000 USD (tương đương hơn 521 triệu đồng)", cáo trạng nêu và cho biết, Mai Thị Hồng Hạnh đã 4 lần đưa hối lộ cho cựu Vụ phó Nguyễn Lộc An với tổng số tiền và tài sản trị giá hơn 921 triệu đồng.
Thông tin cựu Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải và ông Nguyễn Lộc An, cựu Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) từng phải nhận án tù, đã được xóa án tích khiến dư luận bất ngờ.
Nhiều người đặt câu hỏi: Tại sao ông Đỗ Thắng Hải từng có án tích lại có thể "leo" tới chức Thứ trưởng Bộ Công Thương?
Thông tin ông Đỗ Thắng Hải, cựu Thứ trưởng Bộ Công Thương từng có án tích đang gây xôn xao dư luận (Ảnh: BCT).
Trao đổi với phóng viên Dân trí, Tiến sĩ Thang Văn Phúc, nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ khẳng định suốt quá trình công tác của mình chưa từng gặp trường hợp nào có án tích (dù đã được xóa án tích) mà thăng tiến đến chức vụ cao như ông Đỗ Thắng Hải.
"Trường hợp cán bộ bị kỷ luật sau đó có thay đổi tốt, thể hiện được năng lực trình độ và được cất nhắc đề bạt chức vụ cao hơn thì tôi đã từng gặp nhiều. Nhưng như trường hợp ông Đỗ Thắng Hải thì chưa từng gặp", ông Phúc nói.
Từ đó, ông Phúc cho rằng cơ quan thẩm quyền cần rà soát, kiểm tra lại quy trình đề bạt, bổ nhiệm đối với 2 cán bộ nêu trên, đặc biệt đối với ông Đỗ Thắng Hải, bởi với cấp Thứ trưởng thường được "làm rất kỹ lưỡng".
Một chuyên gia về lý lịch tư pháp (Bộ Tư pháp) cũng bất ngờ trước thông tin ông Đỗ Thắng Hải và ông Nguyễn Lộc An từng có án tích.
Bộ luật Hình sự năm 2015 nêu rõ người bị kết án về hành vi phạm tội mà sau đó chấp hành xong hình phạt tù và trải qua thời gian thử thách thì được xóa án tích. Người được xóa án tích coi như chưa bị kết án.
Ông Nguyễn Lộc An, cựu Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước, Bộ Công Thương từng bị TAND tỉnh Lạng Sơn xét xử và tuyên mức án 3 năm tù (Ảnh: BCA).
Theo Luật Lý lịch tư pháp, một người đã được xóa án tích thì trong phiếu lý lịch tư pháp sẽ không ghi nhận. Cụ thể, tại phiếu lý lịch tư pháp số 1 quy định, đối với người được xóa án tích và thông tin về việc xóa án tích đã được cập nhật vào lý lịch tư pháp thì ghi "không có án tích".
Dù vậy, theo vị này, việc bổ nhiệm cán bộ vào các vị trí, chức danh cần phải căn cứ trên nhiều quy định, trong đó có pháp luật chuyên ngành. Ví dụ, một số lĩnh vực như luật sư, thẩm phán, công chứng viên, thừa phát lại sẽ không bổ nhiệm, cấp chứng chỉ với những người từng có án tích - dù đã được xóa án tích.
Do đó, việc ông Đỗ Thắng Hải từng có án tích vẫn có thể "leo" lên chức Thứ trưởng Bộ Công Thương cần phải đối chiếu, xem xét dựa trên các quy định về cán bộ, quy định của Bộ Công Thương trong thời kỳ đó.
"Đây là trường hợp rất đặc biệt, chưa từng thấy", vị chuyên gia bình luận.
Chung quan điểm, Tiến sĩ, luật sư Đặng Văn Cường (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) đặt ra hàng loạt vấn đề cần làm rõ: Tại thời điểm bổ nhiệm cán bộ, cơ quan chức năng có phát hiện 2 cán bộ trên từng vi phạm pháp luật hay không? Thời điểm đó họ đã được xóa án tích chưa? Điều kiện, tiêu chí tuyển dụng thời điểm đó được quy định như thế nào và ai là người có trách nhiệm trong việc tuyển dụng, bổ nhiệm, đề bạt 2 cán bộ trên?
Ngoài ra, theo luật sư Cường, cũng làm rõ quá trình lựa chọn nhân sự, xây dựng cán bộ nguồn vào những chức vụ quan trọng như vậy có sự tham gia của các tổ chức, cá nhân nào? Trường hợp phát hiện "lỗ hổng" trong công tác tổ chức cán bộ, cần phải bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật để kịp thời "bịt lại".
Đặc biệt, Tiến sĩ luật Đặng Văn Cường đề xuất sắp tới thông qua việc giải quyết vụ án hình sự mà tòa án phát hiện có sai phạm trong công tác cán bộ, bỏ lọt các cán bộ không đủ năng lực phẩm chất đạo đức vào những vị trí lãnh đạo chủ chốt dẫn đến gây thiệt hại cho Nhà nước và xã hội thì cần phải xem xét trách nhiệm đối với những người liên quan.
2 quan chức Bộ Công Thương từng có án tích vẫn thăng tiến và nhận hối lộ
Như Dân trí thông tin, tại phần lý lịch các bị can trong vụ án xảy ra tại Công ty Xuyên Việt Oil, VKSND Tối cao chỉ rõ năm 1988, bị can Đỗ Thắng Hải (SN 1963, thường trú tại phường Phạm Đình Hổ, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội) từng bị TAND TP Hà Nội tuyên phạt 3 năm tù nhưng cho hưởng án treo về tội Đầu cơ. Tội phạm và hình phạt với ông Hải quy định tại Điều 165 Bộ luật Hình sự năm 1985; thời gian thử thách cho mức án tù này là 4 năm.
Bị can Nguyễn Lộc An đã bị TAND tỉnh Lạng Sơn xét xử và tuyên mức án 3 năm tù vào năm 2002 nhưng cho hưởng án treo về tội Trốn thuế, theo Điều 161 Bộ luật Hình sự năm 1999. Sau đó, tại phiên phúc thẩm, tòa tuyên phạt ông An 3 năm tù.
Cáo trạng cho thấy cả hai bị can trên đều đã được xóa án tích.
Ngoài ra, ông Nguyễn Lộc An bị cáo buộc nhận hối lộ từ Giám đốc Công ty Xuyên Việt Oil Mai Hồng Hạnh tổng số tiền 400 triệu đồng cùng chiếc đồng hồ hiệu Patek Philippe.
Trong khi đó, Đỗ Thắng Hải bị cáo buộc đã ký cấp giấy phép cho Công ty Xuyên Việt Oil và sau đó nhận hối lộ 50.000 USD (tương đương hơn 1,2 tỷ đồng) của bà Hạnh tại phòng làm việc của mình.
